Ως καύσωνας δεκαετίας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το καυτό τετραήμερο, που έπληξε τη χώρα από την Πέμπτη 29 Ιουνίου έως και την Κυριακή 2 Ιουλίου.
Σε πολλές περιοχές καταγράφηκαν οι υψηλότερες θερμοκρασίες των τελευταίων δέκα ετών (με σημείο αναφοράς το 2007) ή και ακόμα περισσότερων ετών, χωρίς όμως να σημειωθούν διαχρονικά ρεκόρ υψηλότερων θερμοκρασιών. Στις περισσότερες περιοχές το θερμόμετρο έδειξε το τετραήμερο 10 – 14 βαθμούς πάνω από τις κανονικές τιμές, ενώ πολύ σημαντικό ήταν πως και η θερμοκρασία το βράδυ ήταν υψηλή, συχνά δεν έπεφτε κάτω των 30 βαθμών, ενώ στην Κρήτη υπήρχαν περιοχές που το θερμόμετρο έμεινε κολλημένο πάνω από τους 35°C.
«Το βασικό στοιχείο του συγκεκριμένου ισχυρού καύσωνα ήταν ο συνδυασμός πολύ υψηλών θερμοκρασιών την ημέρα, αξιοσημείωτης διάρκειας τεσσάρων 24ώρων και νυκτερινής ζέστης», λέει στην «Κ» ο κ. Κώστας Λαγουβάρδος, ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ).
Στην Αθήνα ο καύσωνας έκανε αισθητή την παρουσία του από την Παρασκευή 30 Ιουνίου. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο ενεργοποίησε αυτοκινούμενο σταθμό, με τον οποίο πραγματοποιήθηκαν σε όλη την πόλη 8.000 δειγματοληψίες. Η υψηλότερη τιμή που μετρήθηκε ήταν στο Γαλάτσι (Βεΐκου και Τράλλεων) και ήταν 43°C. «Γενικά οι περιοχές στα Πατήσια, στην Κυψέλη, στο Γαλάτσι, όσες είναι μακριά από τη θάλασσα είχαν τις υψηλότερες τιμές», μας λέει ο κ. Λαγουβάρδος.
Σύμφωνα με τους σταθμούς της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, οι υψηλότερες τιμές του τετραημέρου στην Αττική ήταν στη Νέα Φιλαδέλφεια 45,4 βαθμούς Κελσίου, στην Ελευσίνα 44,8°C και στο Μαρκόπουλο 44°C.
Συνολικά στη χώρα οι μέγιστες θερμοκρασίες ήταν, σύμφωνα με το δίκτυο του ΕΑΑ, στις 29 Ιουνίου 42,8°C στη Λάρισα, 41,7°C στην Κωπαΐδα και 41,3°C στο Θεολόγο Φθιώτιδας. Στις 30 Ιουνίου, η ζέστη κατέβηκε νοτιότερα, με την Ελευσίνα να πιάνει 45,3°C, τη Λάρισα 44,7 °C και τον Ασπρόπυργος 44,6°C. Το Σάββατο 1η Ιουλίου μπήκε και η Κρήτη στη διακεκαυμένη ζώνη, με την υψηλότερη θερμοκρασία όλου του τετραημέρου να καταγράφεται στις Μοίρες Ηρακλείου με 45,9°C, καθώς και η Λάρισα (και πάλι στην πρώτη τριάδα) με 45,5°C και η Ωλένη Ηλείας με 44,2°C. Τέλος, την Κυριακή 2 Ιουλίου οι πιο καυτές περιοχές ήταν η Ελευσίνα 44,2°C, το Αργος 44,1°C και η Καλαμάτα 43,8°C. Το Σαββατοκύριακο σημειώθηκαν πολύ υψηλές θερμοκρασίες και στην πρωτεύουσα με 43,5°C στον Κορυδαλλό και 43,4°C στο Ψυχικό.
Οι άνεμοι
«Πολύ μεγάλο ρόλο έπαιζαν στη διαμόρφωση της θερμοκρασίας οι άνεμοι. Οταν φυσούσαν ζεστοί άνεμοι η θερμοκρασία ανέβαινε πολύ, όπως κάποιες ώρες στο Λαύριο, που καταβατικός θερμός άνεμος ανέβασε τη θερμοκρασία μέχρι και τους 38°C, για να πέσει όταν άλλαξε η φορά του ανέμου», λέει ο κ. Λαγουβάρδος.
Πολύ πιο δύσκολη έκανε την κατάσταση το γεγονός πως δεν δρόσιζε το βράδυ. Για παράδειγμα, το βράδυ της 1ης Ιουλίου στο Λέντα Ηρακλείου (παραλιακό μέρος στο Λιβυκό Πέλαγος) το θερμόμετρο δεν έπεσε κάτω των 34,7°C, ενώ και στον Πλακιά Ρεθύμνου ήταν 33,8°C. Αλλά και στην Αθήνα είχε πολλή ζέστη τα βράδια. Ενδεικτικές τιμές: Πετρούπολη 31,8°C, Εκάλη 31,8°C (1 Ιουλίου) και Πέραμα 32,4°C, Υμηττός – Δάφνη 32°C, Νίκαια 31,8°C (2 Ιουλίου).
Μπορεί να υπάρξει φέτος κι άλλο επεισόδιο καύσωνα; «Κανείς δεν μπορεί να το αποκλείσει», είναι η λακωνική απάντηση του κ. Λαγοβάρδου. Είναι γνωστό πως οι επιστήμονες που ασχολούνται με τη μετεωρολογία αποφεύγουν τις γενικές προγνώσεις. Γενικά, πάντως, δεν είναι συνηθισμένα τα καλοκαίρια με περισσότερους του ενός καύσωνες. Σε πανελλήνιο επίπεδο, βέβαια, γιατί υπάρχουν πόλεις (όπως η Λάρισα, το Αργος κ.λπ.) που οι καύσωνες είναι συχνότεροι. Το 2007, βέβαια, αυτό το μαύρο καλοκαίρι, είχαμε δυόμισι περιστατικά καύσωνα: Στις 26 Ιουνίου (όταν κάηκε η Πάρνηθα), στις 23 – 26 Ιουλίου (με 46°C στο Αργος και 45°C στη Ν. Φιλαδέλφεια) και στις 24 Αυγούστου, με όχι τόσο ψηλές θερμοκρασίες, αλλά με τις πολύνεκρες πυρκαγιές σε Ηλεία, Εύβοια κι αλλού.
Αυτή είναι η εικόνα από τις προηγούμενες δεκαετίες. Τι μας επιφυλάσσει το μέλλον; Επιστημονικές μελέτες διαμορφώνουν σενάρια που προβλέπουν συχνότερη έλευση φαινομένων καύσωνα τις επόμενες δεκαετίες, λόγω κλιματικής αλλαγής. Ηδη οι μέσες θερμοκρασίες ανεβαίνουν. Παλιότερη μελέτη του Αστεροσκοπείου Αθηνών είχε δείξει πως το 2010 ήταν το θερμότερο έτος των τελευταίων 115 ετών για την Αθήνα, με μέση θερμοκρασία 19,6 βαθμούς Κελσίου. Δεύτερο πιο ζεστό έτος ήταν το 2007 με μέση θερμοκρασία 19,1°C και ακολουθούν τα έτη 2008, 2001 και 1999 με μέση θερμοκρασία 19 βαθμούς Κελσίου. Το 2012 είχαμε το πιο ζεστό καλοκαίρι. Κάτι πρέπει να κάνουμε για να δροσίσει το μέλλον…
