1ο Δημοτικό Σχολείο Αχαρνών 100 και πλέον χρόνια λειτουργίας

 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΑΚΗ ΓΙΟΡΤΗ ΑΠΟ ΤΟ 1^Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΤΟ 19^Ο ΠΑΙΔΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ 

Ένα νοσταλγικό ταξίδι στο χρόνο και στην  ιστορία της πόλης των Αχαρνών πραγματοποίησαν  φέτος οι μαθητές του 1^ου Δημοτικού, με αφορμή την επέτειο λειτουργίας 100 και πλέον χρόνων του Σχολείου τους. Η φλόγα στις καρδιές των παιδιών  για το επετειακό  αφιέρωμα, που περιλάμβανε  έκθεση φωτογραφιών και σχολικών αντικειμένων,  άναψε στο Λαογραφικό – Ιστορικό Μουσείο των Αχαρνών. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά τους: 

Πράξη πρώτη: Επίσκεψη στο Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο των Αχαρνών 

 Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια των δασκάλων που περιγράφουν σκέψεις και συναισθήματα… «Η πρώτη μας δράση για την ευαισθητοποίηση των μαθητών και των μαθητριών μας, πραγματοποιήθηκε με την επίσκεψή μας στο Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο των Αχαρνών, που βρίσκεται λίγα μέτρα από το σχολείο μας. Σε μια μέρα, όλοι μας ταξιδέψαμε στο παρελθόν μας, χωρίς να υποψιαζόμαστε το πόσο αυτή η επίσκεψη θα επηρεάσει την μετέπειτα συμπεριφορά και σκέψη μας, αναφορικά με την υλοποίηση του προγράμματος με θέμα την ιστορία του σχολείου μας. Η μεγάλη φωτογραφία στον επάνω όροφο μας άφησε άφωνους. Η μικρή μας πόλη από ψηλά! Τα μάτια των παιδιών μας γυάλισαν και οι ερωτήσεις έπεφταν βροχή. Άραγε τι να ενεργοποιήθηκε μέσα τους, όταν αντιλήφθηκαν πως αυτό στο οποίο ζουν και δρουν τόσα χρόνια μπορεί – και πρέπει – να αποτελεί αντικείμενο επιστημονικής μελέτης αλλά και καλλιτεχνικής δημιουργίας; Έπειτα από την επίσκεψη αυτή, σαν όλα να άλλαξαν θέση και διαισθητικά να ιεραρχήθηκαν διαφορετικά, από το τι ίσχυε μέχρι τότε. Τα παλιά έπιπλα της γιαγιάς, τα φορέματα της θείας, τα πιθάρια του παππού, ακόμα και δικά τους παλιά αντικείμενα, για παράδειγμα το πρώτο τους τετράδιο ορθογραφίας, σαν να απόκτησε ένα βάρος και μια αξία που λίγο πριν σίγουρα δεν είχε. Επομένως η ιδέα για την έκθεση αντικειμένων σχολικής ζωής θα ήταν για όλους μας μια καλή ευκαιρία, για να εμπεδώσουμε αυτή την πρώτη διαισθητική γνώση που αποκτήσαμε στο Μουσείο. 

Πράξη Δεύτερη: Προβολή φωτογραφικού υλικού κατά ομάδες 

Και να πως περιγράφουν οι εκπαιδευτικοί την εμπειρία και τα συναισθήματα των παιδιών  από την συλλογή φωτογραφιών παλιών μαθητών του 1^ου Δημοτικού. «Ακολούθησε μια προβολή φωτογραφικού υλικού το οποίο συλλέχθηκε με περισσή γενναιοδωρία και πρόσφερε μεγάλη χαρά σε όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες του σχολείου μας. Στην αρχή φαινόταν να μην μπορούμε να βρούμε κανένα δεσμό. Καμιά κλωστή δεν φαινόταν να μας δένει με αυτές τις ασπρόμαυρες αχνές φωτογραφίες από γιορτές κι εκδηλώσεις των παλιών μαθητών. Ντυμένα παιδιά με τα φτωχικά κοστούμια τους σε μάλλον αδιάφορα σκηνικά εμφανίζονταν στην οθόνη.  Και τότε συνέβη: τα παιδιά άρχισαν να εντοπίζουν κοινούς  ρόλους ιστορικών θεατρικών έργων αλλά και αθλητικών δραστηριοτήτων που τους έχουν μοιραστεί, χωρίς να το ξέρουν: ο Παπαφλέσσας, ο Καποδίστριας, η ελευθερία … Τότε άρχισαν να ξεφυτρώνουν και οι πρώτες ιδέες για την τελική εκδήλωση: Να αναπαραστήσουμε αυτές τις σπάνιες εικόνες όπως ακριβώς μια επετειακή εκδήλωση ιστορίας. Άλλωστε η ιστορία του σχολείου μας, δεν είναι και η ιστορία της κοινωνίας μας και η ιστορία της χώρας μας;» 

Πράξη τρίτη: Συλλογή πληροφοριών με ανοιχτά ερωτηματολόγια 

.... «Με μεγάλο ενδιαφέρον τα παιδιά ανέλαβαν τον υπεύθυνο ρόλο των ερευνητών, καθώς χρειάστηκε να ερευνήσουν και να εντοπίσουν - ενδεχομένως  και σε όλη τους τη γειτονιά παλιούς μαθητές και μαθήτριες του σχολείου. Η ενασχόλησή τους αυτή πρόσφερε στους ίδιους αλλά και σε ολόκληρο το σχολείο έναν νέο αέρα δημιουργικότητας και σύνδεσε το πρόγραμμα με τις οικογένειες των μαθητών και των μαθητριών μας, αλλά και με την τοπική κοινωνία. 

Σας παραθέτουμε δύο αποσπάσματα ένα για το κλίμα έξω από το σχολείο και ένα για το κλίμα μέσα από το σχολείο: 

«Δεν υπήρχε κυλικείο. Έξω από το σχολείο έρχονταν πλανόδιοι μικροπωλητές με κουλούρια, κάστανα, χαλβά «μελένιο» και σαλέπι».     

«Ένα ευχάριστο περιστατικό που θυμάμαι ήταν όταν ένας χοντρός δάσκαλος στην προσπάθειά του να τιμωρήσει με ξυλιές έναν άτακτο μαθητή που καθόταν στο τελευταίο θρανίο δεν χωρούσε να περάσει κι έτσι ο μαθητής τη γλίτωσε!» 

Πράξη τέταρτη: Επίσκεψη στην έκθεση με έργα του ζωγράφου Χρήστου Τσεβά

… «Το όνομά του το είχαμε ακούσει όλοι και όλες. Το έργο του όμως μας έγινε γνωστό μόνο μετά την επίσκεψη αυτή. Οι άνθρωποι που εργάζονται για την υλοποίηση της έκθεσης των έργων του συμπολίτη μας, κατάφεραν και σκιαγράφησαν στο νου μας και στο νου των παιδιών την καθημερινή διαδρομή αυτού του ζωγράφου στα μικρά χωμάτινα σοκάκια και με τα φτωχικά του υλικά – κυρίως το κάρβουνο- με ένα άσβεστο πάθος για την τέχνη του και με την ανάγκη της επιβίωσης φανερή. Από όλους τους συνειρμούς που ενδεχομένως δημιουργήθηκαν θα σταθούμε σε δύο. Αφενός μετά την επίσκεψη αυτή αποσαφηνίστηκε η έννοια της λαογραφίας. Η λαογραφία – μας κατέστη σαφές- πως μπορεί να συνδέσει το παρόν με το μέλλον και το παρελθόν. Γνωρίζαμε πως εξετάζει, καταγράφει και ταξινομεί όλα όσα ένας λαός κατά παράδοση λέγει, ενεργεί και πράττει σε συλλογικό επίπεδο. Το περιεχόμενο των θεμάτων της αποτελεί εκδήλωση της ψυχικής και κοινωνικής ζωής του λαού σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο και συνεπώς ποικίλει. Οι μαθητές μας και οι μαθήτριες μας το γνώριζαν, όμως με αυτό το πολιτιστικό πρόγραμμα το ένιωσαν… και κατά τη γνώμη μας αυτό είναι πολύ σπουδαίο.  

Αφετέρου η αγάπη για την Τέχνη, μπορεί να αποτελέσει για κάποιους ανθρώπους το φάρο και την πυξίδα, για όλη τους τη ζωή. Ο Χρήστος Τσεβάς φάνηκε να μην μπορεί να ζήσει αλλιώς. Σε μία εποχή που η ζωγραφική ως επάγγελμα, μάλλον ξένιζε τους ανθρώπους, εκείνος δεν εγκατέλειψε ποτέ. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο παρότρυνε η αφοσίωση στα όνειρά μας να αποτελεί το βασικό συνοδοιπόρο μας για μια ισορροπημένη και «πλούσια» ζωή. Δεν ξέρουμε αν τον ενδιέφερε καθόλου η υστεροφημία του, όμως αυτοί οι πίνακές του, οι πανέμορφες αυτές ζωγραφιές του, έγιναν για μας ένα μάθημα ζωής και ένα μάθημα ιστορίας ταυτόχρονα. 

Πράξη πέμπτη: Συζήτηση με τον ιστορικό λαογράφο, Δημήτρη Γιώτα 

O Δημήτρης Γιώτας δεν θα μπορούσε να λείψει από το πλευρό των μαθητών, γιατί ως γνήσιος λαογράφος και ιστορικός εκτός από το να ερευνά, να απομονώνεται και να γράφει, λατρεύει την αφήγηση και τη διδασκαλία. Ειδικά όταν απευθύνεται σε παιδιά και νέους, το κάνει με πάθος εφήβου. Και αυτό φαίνεται στα μάτια του. Δείτε πως κοιτούσε τα δρώμενα των παιδιών στην επετειακή γιορτή για τα 100 χρόνια λειτουργίας του 1ου Δημοτικού 

"Ο τόνος τη φωνής του σταθερός. Η παρουσία του επιβλητική. Η ιστορία του τόπου μας ένα παιχνίδι στα λόγια του, Μίλησε για τις ιστορικές περιόδους, σαν να ‘ταν μάρτυρας σε όλες. Ο χρόνος άλλοτε σταματούσε για να προλάβει να σκιαγραφήσει όλες τις αποχρώσεις ενός γεγονότος κι άλλοτε έτρεχε σαν σβούρα για να μας περιγράψει όσο το δυνατόν περισσότερα, με την αγωνία ενός μεγάλου Δασκάλου, Η αξία του έργου του για όλους μας απερίγραπτη. Η αξία της σύμπαρξής του στο έργο μας, ανεκτίμητη"  
 

Πράξη έκτη: Συζήτηση με τον πρώην Διευθυντή του 1^ου Δημοτικού σχολείου Αχαρνών Ιωάννη Κουτσοκώστα 

Η συγκίνηση στα μάτια του Ιωάννη Κουτσοκώστα είναι εμφανής...
Πως να κρυφτείς απ΄τα παιδιά; 

«… Και μόνο η φυσική παρουσία ενός δασκάλου μέσα στην αίθουσα δημιούργησε ένα οικείο αίσθημα στην διαδικασία. Χρειάστηκαν λίγα λεπτά για να νιώσουμε όλοι και όλες πως μπροστά μας στέκεται ένας άνθρωπος που πέρασε μια ζωή, διδάσκοντας. Περιέγραψε με ζωντάνια τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και διαχειρίστηκε και με την υπερήφανη στάση του μας θύμισε, την ευθύνη κα την αξία της μάθησης και της διδασκαλίας. Μίλησε για τον πολλαπλό ρόλο ενός δασκάλου: Είναι εκπαιδευτικός στην τάξη, γονιός στην απώλεια, συνοδοιπόρος στην ανηφόρα, συμπολεμιστής στη μάχη και πάντα μαθητής της ίδιας της ζωής…»

Πράξη έβδομη: Επίσκεψη για την διδασκαλία παραδοσιακού κεντήματος σε αργαλειό στην Ε’ Τάξη 

Η φωτό είναι "κλεμένη" από το internet. Πιθανολογούμε ωστόσο, πως κάπως έτσι θα παρακολουθούσαν και οι μαθήτριες του 1ου Δημοτικού τα μαθήματα του αργαλειού...

«Κόκκινη κλωστή δεμένη, στην ανέμη τυλιγμένη, δωσ’ της κλότσο να γυρίσει παραμύθι ν’ αρχινίσει.»

«Ήρθαν όπως έρχονται πάντα οι γιαγιάδες με περισσή χαρά και γενναιοδωρία. Ήταν λίγο αμήχανα στην αρχή, όμως η αγάπη τους για την τέχνη του κεντήματος, αλλά και όλος τους ο σεβασμός απέναντι στην παράδοση ενέπνευσαν τα παιδιά να ασχοληθούν και να προσπαθήσουν. Η παράδοση δεν αποτέλεσε αντικείμενο διάλεξης, αλλά εργαλείο στα χέρια τους. Ο ενθουσιασμός των παιδιών ήταν τέτοιος που η διδασκαλία του κεντήματος και του αργαλειού συνεχίστηκε και για καιρό μετά μέχρι να ολοκληρωθεί το έργο τους στην τάξη. Χρειάστηκαν λίγα λεπτά για τα αγόρια να αντιληφθούν τις παραμέτρους της κατασκευής του αργαλειού, τα μυστικά του μοτίβου και με εντυπωσιακή συγκέντρωση να αρχίσουν να περνούν τη σαΐτα ανάμεσα στις κλωστές και να δημιουργούν. Το ίδιο και τα κορίτσια. Δεν άργησαν με άνεση να περνούν  τη βελόνα στον καμβά, ζωντανεύοντας με τη σταυροβελονιά απλές παραστάσεις: Το εκκλησάκι, την πάπια, το σκυλάκι. Σα γνήσιες κεντήστρες άρχισαν να ελέγχουν η μία το κέντημα της άλλης, προσφέροντας βοήθεια όποτε ήταν αναγκαίο κα συγχρόνως  «σχολιάζοντας» την καθημερινότητα της τάξης. Εύκολα θα μπορούσε κανείς να τις φανταστεί δεκαετίες πριν, απόβραδο καθισμένες στα μαρμάρινα σκαλιά του σπιτιού τους να κεντούν την προίκα τους συζητώντας…» 

Πράξη όγδοη: Επίσκεψη και συζήτηση με την αρχιτέκτονα μηχανικό κ. Δάνου στην Στ’ Τάξη  

Το 1ο Δημοτικό Σχολείο σε ασπρόμαυρη φωτό 

  

«… Ο εποικοδομητισμός «χτίζει» σε πρότερες γνώσεις και από την άλλη ο κοινωνικός εποικοδομητισμός  δίνει έμφαση στα μαθησιακά περιβάλλοντα των διαδικασιών μάθησης. Το 1^ο Δημοτικό Σχολείο Αχαρνών λοιπόν, χτίστηκε με διαβήτη και γνώμονα, υπέστη πολλές καταστροφές, αποκαταστάθηκε και κτιριακά αποτελεί το καλύτερο περιβάλλον για να γνωρίσει κανείς την Τέχνη και την Επιστήμη της Αρχιτεκτονικής. Η αξία της Αρχιτεκτονικής και η φαντασία των παιδιών έχτισαν ένα γνωστικό οικοδόμημα που έδεσε αδιάρρηκτα τον Παρθενώνα του Γαβρά, τα νεοκλασικά του Τσαρούχη, τα σχολεία του Καλλιά και το στρογγυλό σχολείο του Ζαννέτου με τις προσωπικές αναμνήσεις, τα καθημερινά γνωστικά αδιέξοδα και την συχνή ανάγκη για να παρθούν αποφάσεις και να επιλυθούν ζητήματα. Σαν να είμαστε όλοι ένα κι όλοι μοναδικοί: Τα κτίρια – οι άνθρωποι, το παρελθόν – παρόν – μέλλον, χτίσαμε ένα λείο, δροσερό, επιβλητικό τοίχο με όλες τις αποχρώσεις του ουράνιου τόξου που δεν χωρίζει πια, αλλά μας προστατεύει.»

 

Πράξη ένατη: Έκθεση με αντικείμενα  της σχολικής ζωής στο 1^ο Δημοτικό 

"Για όσους και όσες την ζήσαμε από κοντά είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Όχι γιατί η έκθεση μας αποτέλεσε την σπουδαιότερη δράση του Πολιτιστικού Προγράμματος, αλλά γιατί ήταν μία από τις πιο συγκινητικές. Άνθρωποι που καμία προσωπική σχέση δεν είχαν ούτε με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου, αλλά ούτε και με τα παιδιά, έφεραν από μια ποδιά ή ένα απολυτήριο, από ένα τετράδιο ή μια φωτογραφία με παιδική ευαισθησία και έντονη συγκίνηση. Ότι για όλους μας τα παιδικά μας χρόνια αποτελούν και θα αποτελούν το πιο δικό μας, το πιο αγαπητικό και το πολυτιμότερο καταφύγιο, το ξέραμε και το νιώσαμε. Σας ευχαριστούμε από καρδίας που το μοιραστήκαμε μαζί μας, σας ευχαριστούμε από καρδίας, που εκτεθήκατε μαζί μας."

Πράξη δέκατη: Μουσικοθεατρική παράσταση 

Ο κόσμος γέμισε ασφυκτικά τις κερκίδες του Χολίδειου 

Ο Δημήτρης Γιώτας και ο πρώην Διευθυντής του 1ου Δημοτικού Σχολείου Αχαρνών, μακριά από τους επισήμους, παρακολούθησαν την εκδήλωση συγκινημένοι 

Η φιλόξενη διευθύντρια του 1ου Δημοτικού Όλγα Κιαχοπούλου (πάνω αριστερά) εξήγησε στον κόσμο επιγραμματικά τη διαδρομή  του πολιτιστικού προγράμματος, που είχε ως κατάληξη την ιστορική επετειακή εκδήλωση του 1ου Δημοτικού 

Τα παλιά ξύλινα θρανία , άνοιξαν την αγκαλιά τους στους σημερινούς μαθητές του 1ου Δημοτικού Σχολείου Αχαρνών 

Η αυλαία άνοιξε την Παρασκευή 14 Ιουνίου του 2013 στο πλαίσιο του 19ου Παιδικού Φεστιβάλ στο Χολίδειο. Σ’ ένα γυμναστήριο με τις κερκίδες γεμάτες κόσμο απ’ άκρη σ’ άκρη. Εκεί οι σημερινοί μαθητές και μαθήτριες του 1ου Δημοτικού Σχολείου, με την στήριξη της διευθύντριας του σχολείου Όλγας Κιαχοπούλου και των δασκάλων τους, μέσα από αφηγήσεις, θεατρικά δρώμενα και τραγούδια, ξεδίπλωσαν αριστοτεχνικά την ιστορία του σχολείου αλλά και των 100 τελευταίων χρόνων του τόπου μας. Σε σκηνές που με τη φαντασία του κοινού εναλλάσσονταν από έγχρωμες σε ασπρόμαυρες, σ’ αυτήν τη μοναδική επετειακή σχολική γιορτή, χώρεσαν όλα!

· Αρχιτεκτονικές πληροφορίες για την κατασκευή του κτιρίου που πραγματοποιήθηκε το 1904.

· Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1920

· Η δραματοποίηση της συνεδρίασης της Βουλής των Ελλήνων

· Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1929

· Η επίταξη του σχολείου από τους Ιταλούς κατακτητές το 1940

· Η δραματοποίηση της συνομιλίας μαθητών το 1940

· Η αναπαράσταση του μαθήματος εκείνης της εποχής

· Η εκδρομή στο Μαραθώνα

· Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1959

· Η δραματοποίηση της συνεδρίασης της Βουλής των Ελλήνων

· Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1964

· Οι Γυμναστικές επιδείξεις και οι παραδοσιακοί χοροί όπως παλιά

· Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1976 και του 1998

· Μα και Βάλς και Τανγκό καθώς κι αγαπημένα ελληνικά ακούσματα όπως «Τον καιρό εκείνο τον παλιό, (βαφτιστικός χορός), «Μικρό πουλί σαν ήμουνα», «η ξανθούλα», το «Γέλαγε η Μαρία», «Τα παιδιά ζωγραφίζουν στους τοίχους»…

· Ο Σεισμός του 1999 και η αποκατάσταση του σχολείου…

Και τα παιδιά έφτασαν ως το σήμερα και το Πολιτιστικό τους Πρόγραμμα. Κατέληξαν με «Το σχολείο στο μέλλον»… Άφησαν για το φινάλε την «Κουπαστή» και μια θαλασσογραφία. Έτσι είπαν το καλό καλοκαίρι

Αξίζει τέλος να αναφερθεί πως την διδασκαλία χορωδίας και μουσικών οργάνων έκανε η Ντέπη Σωτηροπούλου. Η επιμέλεια των κειμένων, οι δραματοποιήσεις και οι παρουσιάσεις των εικόνων έγιναν από τις δασκάλες του σχολείου. Υπεύθυνη για τη διδασκαλία των παραδοσιακών χορών ήταν η Βούλα Σωτηρίου. Την κατασκευή του σκηνικού έκαναν οι Κωνσταντίνα Νίκα, Οδυσσέας Αγγελόπουλος, Άννα Λουτζάκη και Δημήτρης Καβαλάρης. Η ευγενική παραχώρηση των παλιών θρανίων έγινε από την Ι.Λ.Ε.Α.

Ήταν μια πρωτοβουλία που θα μείνει στην ιστορία της πόλης των Αχαρνών. Μπράβο τους! 

Υ.Σ Νιώθω πολύ τυχερή, που μου δόθηκε η ευκαιρία να "στήσω" στην ιστοσελίδα του "Μενιδιάτη" αυτό το θέμα.... Εύη Τριανταφύλλου