ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΧΕΙΡΟΚΡΟΤΗΣΕ ΟΡΘΙΟ
ΣΤΟ «ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ» ΤΗ ΝΕΝΑ ΜΕΝΤΗ ΠΟΥ
ΕΝΣΑΡΚΩΣΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΣΤΙΧΟΥΡΓΟ
 |
| Το κοινό χειροκρότησε πολλές φορές κατά τη διάρκεια της παράστασης τη Νένα Μεντή |
Ήταν μια βραδιά φθινοπωρινή.
Με ανεπαίσθητη ψύχρα. Ήταν μια πραγματική «Νύχτα Πολιτισμού». Εκεί στο
αμφιθέατρο «Μίκης Θεοδωράκης», όπου τη Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου, την αυλαία των πολιτιστικών εκδηλώσεων έκλεισε
μια γυναίκα μύθος. Η Ευγενία Παπαγιαννοπούλου, που την θρυλική ζωή της
ενσάρκωσε μια κορυφαία Ελληνίδα ηθοποιός. Η Νένα Μεντή. Το κοινό συγκλονίστηκε.
Πώς ν’ αντέξει κανείς μέσα σε μια θεατρική παράσταση - έναν μονόλογο, τόσο
πόνο, τόσο χιούμορ, τόσο πάθος για ζωή. Την χειροκρότησε όρθιο. Κι εκείνη
υποκλίθηκε βαθιά.
Μερικές φορές δεν υπάρχουν
λόγια. Γιατί υπάρχει η ποίηση. Υπάρχουν οι στίχοι που γίνονται τραγούδια.
Τραγούδια διαχρονικά, Ρεμπέτικα, Λαϊκά, που έχουν βγει από τα βάθη της καρδιά
των δημιουργών τους και χτυπούν σαν βέλη. Ποιήματα, στίχοι, τραγούδια που
υμνούν τη ζωή, τον έρωτα (πάνω απ΄όλα) τα πάθη. Κι όπως με πάθος διαπίστωνε η
μεγάλη Ελληνίδα ποιήτρια και στιχουργός Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, οι στοίχοι
δεν μπορούν να γεννηθούν όταν δεν έχεις νιώσει τον έρωτα και τον πόνο, όταν δεν
έχεις κλάψει, όταν δεν τρως τη ζωή με το κουτάλι, αλλά την τσιμπολογάς με
μαχαιροπίρουνα. Μα τι να γράψει κανείς, όταν τα έχει πει όλα με τους στίχους
της. Μόνο να τους σιγοτραγουδήσει μπορεί…
 |
| Υπόκλιση... |
 |
| ... από καρδιάς... |
 |
| ... και αποθέωση !!! |
Η θεατρική παράσταση …
Η Νένα Μεντή βρέθηκε στο αμφιθέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» για να μας
διηγηθεί την συγκινητική ιστορία της μεγάλης «στιχουργού και ποιήτριας» του Ελληνικού
τραγουδιού. « Μια ιστορία με μοναδικά τραγούδια, που γράφτηκαν με ψυχή από
μια γυναίκα που έζησε με πάθος τη ζωή, μια ιστορία που συνδέεται με τις μεγάλες
και ιστορικές στιγμές της πολιτικής και κοινωνικής εξέλιξης στην Ελλάδα.
Το 2007, η ανάγκη για την παράσταση βγήκε μέσα από την επιθυμία για ένα ταξίδι
στη μνήμη μιας εποχής και σαν καταβολή ελάχιστου φόρου τιμής στην πρώτη μεγάλη
Ελληνίδα στιχουργό, την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου.
Το 2012 η ανάγκη να επιστρέψει η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, γεννήθηκε από την
επιθυμία να ξεφύγουμε για λίγο από την εθνική μελαγχολία και ταπείνωση. Η
Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, εκπροσωπεί τον Έλληνα που η ψυχή του έχει δύναμη,
στέκεται στα πόδια του, χαμογελάει και αγωνίζεται να ξεπεράσει την σκληρή
πραγματικότητα. Διαπιστώσαμε από τη συμμετοχή του κοινού, πόσο βαθειά ριζωμένες
μνήμες έχουν αυτά τα τραγούδια στη ψυχή του Έλληνα και πόσο σημαντική ήταν η
συμβολή τους στην περιγραφή μιας κοινωνικής και ενίοτε πολιτικής και πολιτιστικής
πραγματικότητας.
Η Ευτυχία θέλει να συναντηθεί ξανά με τους φίλους της, που τόσο την αγάπησαν
αλλά και να γνωριστεί με καινούργιους που δεν τους δόθηκε η ευκαιρία να την
συναντήσουν μέχρι τώρα.
Το βιβλίο της Ρέας Μανέλη «Η γιαγιά μου η Ευτυχία» (εκδόσεις Άγκυρα), με τη
δύναμη και την αμεσότητα της προσωπικής μαρτυρίας προσέφερε το υλικό της
θεατρικής αφήγησης. Μιας αφήγησης αποσπασματικής και ακροβατικής, ανάλογης της
προσωπικότητας που βιογραφείται.
Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου (Νένα Μεντή) μονολογεί συνομιλώντας με τα επτά
πρόσωπα που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη ζωή της και το έργο της σαν
στιχουργού: Τη Μαρίκα Κοτοπούλη, το Γιώργο τον άντρα της, τη Μαίρη την κόρη
της, τον Τσιτσάνη, το Χιώτη, τη Ρέα την εγγονή της και τη Μαριόγκα τη μητέρα
της. Μέσα από την πολυτάραχη ζωή της Παπαγιαννοπούλου ξεδιπλώνεται όλη η
νεότερη ιστορία της Ελλάδας, αλλά και η σύγχρονη ιστορία του λαϊκού μας
τραγουδιού. Η ιστορία της Ευτυχίας συναντά την εθνική τραγωδία μιας χαμένης
πατρίδας, της Μικράς Ασίας, περνά από την εποχή των μπουλουκιών και της
Αθηναϊκής επιθεώρησης για να φτάσει ως τα καταγώγια του ρεμπέτικου και την
άνθιση του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού.
Η παράσταση αναπαριστά στιγμιότυπα, σχέσεις και καταστάσεις σαν ένα αφηγηματικό
παζλ, που σκοπό έχει να αναδείξει τη βιωματική λαϊκή ποίηση και την
πολυδιάστατη μοναδική προσωπικότητα, της πρωτοπόρας για την εποχή της,
δημιουργού. Η Ευτυχία έγινε η φωνή της ψυχής ενός ολόκληρου λαού και με τον
στίχο της εκφράζει τους καημούς και τις ελπίδες του. Χθες, σήμερα, αύριο. Η Ευτυχία,
σαν ένας άλλος Ζορμπάς, μυρίζει Ελλάδα και μας οδηγεί γραμμή στις ρίζες, σε ότι
αυθεντικό έμεινε από αυτό που λέμε γνήσια ελληνική ψυχή και λεβεντιά.
Το έργο παρουσιάστηκε για τρία χρόνια στην Αθήνα και για ένα μήνα στη
Θεσσαλονίκη, με μεγάλη επιτυχία. Η Νένα Μεντή με τη σημαντική συμμετοχή του
σκηνοθέτη και συγγραφέα του έργου, του Πέτρου Ζούλια, μας έκανε να λατρέψουμε
την Ευτυχία.
Συγκέντρωσε διθυραμβικές κριτικές από όλα σχεδόν τα ΜΜΕ και τιμήθηκε με 4
βραβεία «κοινού» του Αθηνοράματος:
1ο Βραβείο καλύτερης παράστασης
1ο Βραβείο Σκηνοθεσίας
1ο Βραβείο γυναικείου ρόλου
3ο Βραβείο Φωτισμών
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Κείμενο - Σκηνοθεσία: Πέτρος Ζούλιας
Σκηνικά κοστούμια: Αναστασία Αρσένη
Φωτισμοί: Ανδρέας Μπέλης
Επιλογή τραγουδιών: Ελεάνα Βραχάλη
Μουσική επένδυση: Γιάννης Χριστοδουλόπουλος
Φωτογραφίες: Γιώργος Καβαλλιεράκης
 |
| Η Νένα Μεντή απάντησε στην λατρεία του κοινού της με χειροκρότημα |
Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου (για να μαθαίνουν οι νεότεροι)
Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου (1893 - 7 Ιανουαρίου 1972) υπήρξε μια από τις σημαντικότερες στιχουργούς του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού. Γεννήθηκε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας, αναγκάστηκε όμως να έλθει στην Ελλάδα μετά την μικρασιατική καταστροφή.
Ζώντας μια έντονη και περιπετειώδη ζωή, στην Ελλάδα αρχικά σταδιοδρόμησε ως ηθοποιός, δασκάλα και ποιήτρια, ενώ αργότερα αναδείχθηκε σε σπουδαία λαϊκή στιχουργό. Ξεκίνησε να γράφει στίχους το 1948 εξαναγκαζόμενη από το προσωπικό της πάθος (χαρτοπαιξία), τροφοδοτώντας με αυτό τον τρόπο, έναντι ευτελούς οικονομικής αμοιβής, όλους τους επώνυμους συνθέτες της εποχής της με αριστουργηματικά τραγούδια.
Πάμπολλα τραγούδια της έγιναν επιτυχίες. Στίχους της συναντάμε σε μια πλειάδα λαϊκών επιτυχιών:
· Πήρα τη στράτα κι έρχομαι, Αντιλαλούνε τα βουνά σε μουσική Τσιτσάνη,
· Ηλιοβασιλέματα, Περασμένες μου αγάπες σε μουσική Χιώτη,
· Δυο πόρτες έχει η ζωή, Φεύγω με πίκρα στα ξένα που τραγούδησε ο Καζαντζίδης,
· Θα βρω μουρμούρη μπαγλαμά, Όνειρο απατηλό σε μουσική Καλδάρα,
· Η διπρόσωπη (Σβήσε με κυρά μου), σε μουσική και εκτέλεση Αντώνη Ρεπάνη
· Συρματοπλέγματα βαριά σε μουσική Μπακάλη,
· Είμαι αϊτός χωρίς φτερά σε μουσική Χατζιδάκη,
· Πετραδάκι, πετραδάκι, Του ντερβίση το πιοτό και Τι να σου κάνει μια καρδιά σε μουσική που έγραψε ο Αντώνης Κατινάρης και άλλα πολλά.
Το πρώτο της τραγούδι που μελοποιήθηκε από τον Τσιτσάνη είναι το Για μια γυναίκα χάθηκα (HMV ΑΟ-2984), που γραμμοφωνήθηκε στις 15 Μαρτίου 1951, ενώ με παραγγελία του είχε γράψει τους στίχους για το γνωστό σε όλους πλέον τραγούδι Τα καβουράκια (ODEON GA-7663) του οποίου την τελική διαμόρφωση των στίχων, όπως τους γνωρίζουμε σήμερα, είχε ο Τσιτσάνης.
Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου ήταν μια από τις σπουδαιότερες στιχουργούς, η οποία χάρη στο τρομακτικό ταλέντο της τροφοδότησε το ελληνικό λαϊκό τραγούδι με μεγάλο αριθμό εξαίρετων δημιουργιών, μερικές από τις οποίες θα παραμείνουν για πάντα άγνωστες, καθώς μόνο ένα μικρό μέρος αυτών που έγραψε είναι καταχωρημένο στο όνομά της. Η ίδια δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για την αναγνώριση του έργου της και για την είσπραξη δικαιωμάτων, με αποτέλεσμα, παρά την επιτυχία των τραγουδιών της, να πεθάνει φτωχή.
· Πήρα τη στράτα κι έρχομαι, Αντιλαλούνε τα βουνά σε μουσική Τσιτσάνη,
· Ηλιοβασιλέματα, Περασμένες μου αγάπες σε μουσική Χιώτη,
· Δυο πόρτες έχει η ζωή, Φεύγω με πίκρα στα ξένα που τραγούδησε ο Καζαντζίδης,
· Θα βρω μουρμούρη μπαγλαμά, Όνειρο απατηλό σε μουσική Καλδάρα,
· Η διπρόσωπη (Σβήσε με κυρά μου), σε μουσική και εκτέλεση Αντώνη Ρεπάνη
· Συρματοπλέγματα βαριά σε μουσική Μπακάλη,
· Είμαι αϊτός χωρίς φτερά σε μουσική Χατζιδάκη,
· Πετραδάκι, πετραδάκι, Του ντερβίση το πιοτό και Τι να σου κάνει μια καρδιά σε μουσική που έγραψε ο Αντώνης Κατινάρης και άλλα πολλά.
Το πρώτο της τραγούδι που μελοποιήθηκε από τον Τσιτσάνη είναι το Για μια γυναίκα χάθηκα (HMV ΑΟ-2984), που γραμμοφωνήθηκε στις 15 Μαρτίου 1951, ενώ με παραγγελία του είχε γράψει τους στίχους για το γνωστό σε όλους πλέον τραγούδι Τα καβουράκια (ODEON GA-7663) του οποίου την τελική διαμόρφωση των στίχων, όπως τους γνωρίζουμε σήμερα, είχε ο Τσιτσάνης.
Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου ήταν μια από τις σπουδαιότερες στιχουργούς, η οποία χάρη στο τρομακτικό ταλέντο της τροφοδότησε το ελληνικό λαϊκό τραγούδι με μεγάλο αριθμό εξαίρετων δημιουργιών, μερικές από τις οποίες θα παραμείνουν για πάντα άγνωστες, καθώς μόνο ένα μικρό μέρος αυτών που έγραψε είναι καταχωρημένο στο όνομά της. Η ίδια δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για την αναγνώριση του έργου της και για την είσπραξη δικαιωμάτων, με αποτέλεσμα, παρά την επιτυχία των τραγουδιών της, να πεθάνει φτωχή.
Δείτε στο βίντεο μια σκηνή από την παράσταση:
.JPEG)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου